|
امکان سنجی ایجاد ترمینال
کانتینری خشک در پس کرانه ( Dry Port ) و سیستم جابجایی کانتینر در بین بندر و ترمینال کانتینری خشک
صنایع، کارخانه های جدید و افزایش میزان عرضه و
تقاضای کالا، همگی موجب گسترش و توسعه فیزیکی و مسیرهای جدید برای انتقال کالا می
گردند که موجب بروزترافیک بیشتر کالا و کاهش فضا و کارایی حمل و نقل میگردد.
کانتینر در اواسط دهه 195 میلادی به عرصه حمل و نقل کالا وارد شد و تا امروز بخش
عمده ای از اقتصاد و تجارت بین المللی را بعلت ویژگیهای منحصر بفرد آن بر عهده
گرفته است . در بیست سال گذشته میزان رشد استفاده از کانتینر شدت یافته است، به
طوریکه میزان حجم ترافیک آن در بین سالهای 1990 تا 1998 دو برابر شد و به میزانTEU 175.000.000 (کانتینر 20 فوتی استاندارد) رسید. این روند همچنان
ادامه دارد و با توجه به رشد ابعاد کشتی های بزرگ حامل کانتینر که قابلیت جابجایی TEU 15.000-12.000 را دارند ، علاوه بر تداوم افزایش میزان حمل و نقل
کانتینریدر دنیا، لزوم بکارگیری تمهیدات مناسب به منظور مواجهه به کالای بسیار
زیادی که در بنادر جابجا می گردد و امور مربوط به تخلیه، بارگیری، گمرک و همچنین
ارسال آنها به مراکز تولید و جذب کالا را مشخص میکند.نمونه ای از این تمهیدات موفق
بنادر خشک یا بنادر داخلی می باشند. عملکرد یک بندر خشک / داخلی میتواند بسیار
کارآمد گردد در صورتیکه کلیه خدمات و ظایف مرتبط با پردازش، زمانبندی، انبارش و
انتقال کانتینر ها در بین بندر خشک و پایانه های کانتینری ساحلی و بصورت خودکار
انجام گیرد.در این زمینه از وسایل نقلیه خودکار و در زمینه جابجایی کانتینر در بین
اسکله و محوطه ها در بسیاری از بنادر بزرگ کانتینری دنیا استفاده شده است. AGV وسیله نقلیه ای است که سابقه بیشتری نسبت به گزینه جدیدتر یعنی ALV داشته است. در این تحقیق امکان سنجی ایجاد بندر خشک در پس کرانه و
همچنین به منظور افزایش عملکرد و میزان دقت و سرعت عملیات انتقال در ابن بندر خشک
در پس کرانه و اسکله کانتینری سیستمهای اتوماسیون اشاره شده، مورد مطالعه قرار
گرفته اند و مطالعه موردی تحقیق حاضر بندر شهید رجایی به عنوان بزرگترین بندر
کانتینری کشور می باشد.4 موقعیت مکانی بالقوه بر اساس تحلیل پرسشنامه ، مصاحبه،
بازدید میدانی و فراهم بودن زمین مناسب انتخاب شدند. 2نوع مختلف وسایل نقلیه
خودکار AGV و ALV نیزهمچون جابجا کننده های افقی کانتینر در بین اسکله کانتینری ،
محوطه و پایانه های بالقوه در پس کرانه به منظور افزایش سرعت، دقت، ایمنی و کارایی
عملیات انتخاب شدند.8 سناریوی حاصل با استفاده از نرم افزار ED8 شبیه سازی و سپس نتایج حاصل از آن تحلیل شد. تحلیل حساسیت نیز به
منظور دستیابی به پاسخهای دقیقتر انجام گرفت. مشارکت این تحقیق چارچوب جامع و جدید
پیشنهادی می باشد و از آنجاکه بنادر خشک / داخلی از منظر تحقیقات در دنیا و بویژه
ایران هنوز تازه و جدید می باشد ابن تحقیق می تواند همچون اولین گامها در این
زمینه محسوب گردد و به عنوان یک مرجع اولیه فارسی در نظر گرفته شود.
تحقیق حاضر از معدود مطالعات
جامع در زمینه بنادر خشک / داخلی و همچنین اتوماسیون در جابجایی کانتینر در کشور
میباشد و ایجاد کننده خطوط مشی برای مطالعات آتی می باشد. چارچوب پیشنهادی می
تواند بستر مناسب برای تصمیمگیری های آتی در زمینه ایجاد بنادر خشک / داخلی و
همچنین بکارگیری سیستم های خودکار را فراهم آورد و در تحقیقات آتی توسعه
یابد.همچنین تحقیق حاضر از معدود تحقیقاتی می باشد که در آن چرخه ای تقریبا منطبق
بر شرایط واقعی تخلیه و بارگیری کشتی های کانتینری مورد شبیه سازی قرار گرفته است.
نایج تحقیق حاضر می تواند
مورد استفاده دست اندر کاران مختلف عرصه حمل و نقل کانتینری اعم از بندر شهید
رجایی ( پایانه های کانتینری) ، سازمان بنادر و دریا نوردی ، شرکت راه آهن جمهوری
اسلامی ایران، کلیه شرکت های بازرگانی و صاحبان کالا ، شرکت های حمل و نقل بین
المللی، ترکت های حمل و نقل ترکیبی ، خطوط کشتیرانی ، مناطق ویژه اقتصادی،
ارسال/دریافت کنندگان کالا، اپراتورهای حمل و نقل و انبارداران کالا قرار گیرد.
بر اساس مطالعات گسترده در
زمینه بنادر خشک/داخلی مهمترین مزایای بالقوه ناشی از ایجاد بنادر خشک/داخلی شامل
موارد زیر می باشد :
·
کاهش
کلی هزینه های حل و نقل
·
ترغیب
به استفاده از راه آهن به جای استفاده از جاده و در نتیجه کاهش مصرف سوخت و همین
طور خسارت کمتر به محیط زیست
·
تقویت
وضعیت بنادر در زنجیره های حمل و نقل
·
تقویت
راهکارهای ترکیبی حمل و نقل
·
کاهش
نیاز به خرید اراضی گران قیمت در نواحی شهری حاشیه بندری
·
احتمال
کاهش قابل توجه گره های ترافیکی در معابر شهری و دروازه ای به علت انتقال شیوه حمل
و نقل جاده ای به ریلی
·
کاهش
مشکلات ناشی از مسائل مرتبط با محیط زیست در شهر های ساحلی
·
یکپارچگی
محوطه های بندری با شهر ها
·
توسعه
نواحی داخلی کشور و ایجاد فرصتهای مختلف شغلی به ویژه در کشورهای توسعه نیافته
·
احتمال
افزایش سرعت مراحل گمرکی برای کالاهای حمل شده به وسیله احداث بنادر خشک مجهز به
خدمات گمرکی
بر اساس تحلیل پرسشنامه های
پاسخ داده شده از سوی کارشناسان و متخصصان مرتبط میزان کمبود ببنادر خشک/داخلی در
کشور زیاد ارزیابی شد و از سویی دیگر میزان کاهش حمل و نقل جاده ای و توسعه حمل و
نقل ریلی بوسیله ایجاد بنادر خشک / داخلی در کشور زیاد برآورد شده است و لیکن
مهمترین مشکلات فرا روی ایجاد بنادر خشک/داخلی در کشور ناهماهنگی در بین بخشهای
مختلف حمل و نقل در داخل کشور تغییرات سیاستها و تصمیم گیری های دولتی و بوروکراسی
اداری و تداخل منافع ذکر شده است.از جمله مهمترین ویژگی های الزامی بنادر
خشک/داخلی نیز مرکز توزیع،انبارش کانتینر و ارائه خدمات گسترده گمرکی عنوان شده
است.
بر اساس انجام مطالعه تطبیقی
حاصل از مطالعه تعداد توجهی از بنادر خشک / داخلی در کشورهای مختلف و همچنین سه
پایانه ریلی داخل کشور، پایانه های آپرین (21 کیلومتری جنوب غربی تهران) ، شهید مطهری
(36 کیلومتری جنوب مشهد) و سرخس مشخص شده است که در زمینه ثبت آمارو اطلاعات مرتبط
با حمل و نقل کانتینری ریلی نیز تاکنون موجب سهم اندک راه آهن در حمل و نقل
کانتینری شده است که اعم آنها شامل کمبود ظرفیت و چگالی شبکه ریلی ، بیشتر بودن
هزینه نهایی و زمان حمل نسبت به جاده و کمبود قابلیت رهگیری می باشد. در کنار
موارد فوق مشکلات گمرکی از جمله عوامل اساسی در ایجاد و بهره برداری بنادر
خشک/داخلی در کشور می باشد.هر چند که با مجاورت ایران با 8 کشور از مجموع 30 کشور
محصور در خشکی در کل دنیا بازارهای جذب و تولید کالای مناسبی برای بنادر شهید
رجایی در آسیای میانه، روسیه و حتی کشورهای اروپای شرقی در مقایسه با سایر بنادر
منطقه همچون جبل علی ، سلاله، و غیره وجود دارد.
نتایج حاصل از مطالعه و
تحلیل عملکرد کانتینری بندر شهید رجایی حاکی از نیاز به توسعه پس کرانه و لزوم
توجه به بهسازی روند عملیات تخلیه و بارگیری و مدت زمان متوسط حضور کانتینر در
محوطه های بندر شهبد رجایی می باشد . به منظور بهبود وضعیت بندر شهید رجایی 4
موقعیت ایجاد پایانه کانتینری داخلی در پس کرانه بندر شهید رجایی با توجه به
موقعیتهای خالی، تحلیل پرسشنامه، مصاحبه های انجام گرفته، و بازدید میدانی تعیین
شدند و به منظور دستیابی به استانداردهای عملکردی بنادر بزرگ کانتینری دنیا
استفاده از شیوه خودکار با استفاده از AGV یا ALV
در بین بندر و پایانه کانتینری بالقوه مد نظر قرار گرفت.نتایج حاصل از شبیه سازی
با استفاده از نرم افزار ED 8
حاکی از برتری موقعیت انتخابی شماره 3 با توجه
به معیار زمان گردش عملیات تخلیه و بارگیری کشتی و استفاده از سیستم ALV پس از تحلیل مالی 30 دستگاه ALV در مقابل 50 دستگاه AGV
می باشد.نتایج حاصل از تحلیل حساسیت میزان احتیاج به وسایل نقلیه خودکار ( AGV
یا ALV ) در مقابل افزایش ظرفیت کشتی ها از TEU 8.000 تا TEU
16.000 حاکی از رابطه ای تقریباً خطی بوده است. تحلیل حساسیت در زمینه بهبود
عملکرد جرثقیلهای کانتینری محوطه و اسکله
به میزان 30% و 100% بیانگر کاهش قابل توجه زمان گردش عملیات تخلیه و بارگیری کشتی
بوده است.
|